Stefan en de expeditie met de Transalp

Alweer loop ik wat maanden achter, maar bij dezen de trip door Tajikistan (Eind Aug-Begin Sept).

Tajikistan - Het middelpunt van het continent, maar het einde van de wereld.
Vanuit Kyrgyzstan naar Tajikistan is er maar een manier om met de hoogte te dealen: accepteren. We proberen geleidelijk te stijgen aan Kyrgyzstan kant vanuit Osh (900m) naar een wild kampeerplek op 2.700m, Sary-Tash op 3.200m. Maar vanaf dan is er geen stop meer binnen 500m stijging, en rijden we in 1 dag naar Karakul Meer aan Tajikistan kant en slapen op 3.930m hoogte. Het is koud en beiden merken we de effecten van de hoogte. Ik zit bij het meer en space vervolgens ruim 30 minuten voor me uit. Martine heeft er meer last van, en we denken naast de hoogteziekte covid dat ze heeft opgelopen. We duiken voor 20 uur de tent in, het is al donker. We slapen slecht en de volgende dag blijven we een nacht in een guesthouse in de buurt.

In het guesthouse hebben we twee opties: terug naar Kyrgyzstan met implicatie van alle permit/visa/import kosten die we net gemaakt hebben. Of we rijden door naar Murghab en doorgaan met onze planning. Onze natuurlijke reactie neemt de overhand: er is een plan en we houden ons eraan. We vertrekken richting Murghab en zieken daar uit.

Motor hoogteziekte
Niet alleen wij hebben last van de hoogte: de motor rijdt ook als een natte krant. In de eerste versnelling zig-zag ik over de weg naar de top van de Ak-Baital pas (4.655m). Het verbruik schiet omhoog, de motor rijdt veel te rijk. Op een gegeven moment op een flauwe helling stopt de motor volledig. Alle vermogen is verdwenen. In een wanhoopspoging rev ik de motor op 8k toeren en voor een aantal seconden lang komt er een zwarte scheet uit de uitlaat. Daarna kan ik weer even verder.

We stoppen bij ons kamp en ik check de bougies. Volledig zwart. Het is een prachtige kampeerplek maar ik kan er niet van genieten. De motor gaat open en ik probeer zo goed mogelijk de carb te reinigen. Alle romantiek van een oude motor ebbt weg. Ik voel me penny-wise pound foolish dat ik niet net als Martine in een nieuwe motor heb geïnvesteerd. We moeten een deel van de route inkorten en direct naar Khorog want ik heb nog onvoldoende benzine. Ik baal als een stekker.

Taliban
We rijden via de behoorlijk slechte wegen langs de Panj rivier door de Wakhan Corridor. Het voelt alsof we aan het windowshoppen zijn: Afghanistan is op sommige stukken nog geen 50 meter van ons verwijderd. Het voelt zo dichtbij maar buiten handbereik: vanwege de onzekere omstandigheden kiezen we er expliciet voor om niet via Afghanistan te rijden.

Het Pamir gebergte vormt het landschap met enorm ruwe bergen. Alleen in de vallei is leven mogelijk: een zwaar leven. Op de achtergrond torent de Hindu Kush met haar besneeuwde toppen. Zelfs al zouden we via Afghanistan willen reizen, is het schier onmogelijk om deze bergen met onze motoren te doorkruisen.

We staan stil langs de weg als we vanaf de andere kant van de rivier luid gejuich horen. Binnen schietafstand rijdt een 4x4 Toyota met een enorm machinegeweer achterop. De Taliban is in extase ons te zien. We zwaaien enthousiast terug en rijden nog een kilometer langszij. Ze verdwijnen in een stofwolk net zo snel als dat ze aankwamen.

Pas op dat moment dringt de bizarheid van de situatie tot ons door. De rivier en de grens dicteerden de ontmoeting met de Taliban. Zouden ze in andere situaties ook zo reageren? Als we in Afganistan zelf rijden en Martine als vrouw motor rijdt, of als ik met de drone had gevlogen over Afghaans grondgebied? Geen idee, maar in deze versie van het universum waarin we reizen is de Taliban de meest uitbundige die tot nu toe naar ons zwaaide. Fucking wild.

Desert Rock Dreams
“Laten we hier onze tent opzetten”. We arriveren aan de voet van een enorme rots, voor ons strekt een weidse vlakte uit ter grootte van meerdere voetbalvelden. Op de kaart is dit een meer, maar anders dan de sporen eromheen is er weinig meer van zichtbaar.

Martine komt na een korte verkenning verheugd terug, in een grot heeft ze tekeningen van duizenden jaren oud gespot. Als dit al zo lang een schuilplek is, moet het wel goed zijn voor ons. We bereiden ons diner: “Road-side Gado-gado”, maar het koken gaat lastig. Ons MSR kookstel heeft moeite met de hoogte. We slapen op 4.200m hoogte en zijn na 14 dagen Pamir volledig geacclimatiseerd.

De zon zakt snel weg en daarmee ook de temperatuur. Martine kruipt met alle kleiding de tent in. Ik blijf buiten voor mijn avond hobby: sterren kijken. Elke avond is de Melkweg met het blote oog zichtbaar. Ik besef me dat ik 6 jaar geleden voor het eerst in mijn leven de melkweg kon zien vanaf de zeilboot op de Atlantische Oceaan. En nu elke nacht weer. Het blijft een magisch fenomeen. In een straal van 2 uur rijden is er geen beschaving te vinden, dus er is geen enkele lichtvervuiling te bekennen. Achter de bergrand komt langzaam het felle licht van de maan tevoorschijn. Mijn teken om ook de tent in te gaan.

Drie jaar geleden stelde Martine voor dat ik mijn motorrijbewijs haal als covid hobby. De hobby is een klein beetje uit de hand gelopen. Nu rijden we op onze eigen motoren op het Zorkul plateau. Op zoek naar de Marco Polo schapen.

Het ui experiment
Op onze laatste dag ontmoeten we Gabriel, een Argentijnse motorrijder die al 12 jaar de wereld rond gaat op een 125cc Suzuki. Ik vertel hem over het gedoe dat ik heb met de hoogte en hij geeft een tip: Een geplette geschilde ui in de luchtfilter. Een oude Argentijnse wijsheid van zijn vader die vroeger de hoge bergwegen trotseerde op een oude eencilinder.

Mogelijk dat een aantal mensen op dit forum een vies gezicht trekken, maar ik besluit op de terugweg over de Ak-Baital pas het te experimenteren. En verrek, het lijkt wat te werken ook. De motor houdt tijdelijk een stuk hoger toerental aan en de pas gaat een stuk makkelijker, alsof ik tijdelijk een super mario ster heb. Eenmaal bij internet probeer ik achter wetenschappelijk bewijs te komen. Maar geen noemenswaardige bronnen dus kan het helaas niet verklaren anders dan dat er in de ui een stof zit die de verbranding verbetert.

Reflectie op Tajikistan
We rijden met het Karakul meer in onze achteruitkijkspiegels richting de grens. Twee weken geleden kwamen we vol spanning de Pamir via deze weg binnen. Nu voelt het als een bekende weg. We kunnen onze balans niet volledig opmaken over Tajikistan. Was het geweldig of was het vreselijk? Met het motorrijden leven we eigenlijk altijd in uitersten. Het is alles of niets. Concessies bestaan niet.

Tajikistan heeft de mooiste en meest unieke landschappen, vergezichten en kampeerplekken tot nu toe. Aan de andere kant hebben we 14 dagen afgezien. 14 dagen rond de 3.000m of hoger. Gebrek aan hygiëne, gevarieerd eten en vitaminetekort beginnen ons op te breken. Het is begin september, de zon heeft nog weinig kracht en elke nacht is ijskoud.

's Ochtends worden we wakker. Onze waterfles is bevroren. De randen van de rivier zijn bedekt met ijs. Het is tijd om Centraal Azië te verlaten en richting het zuiden af te zakken.

Stefan / Martine,
Dank voor het weer delen van jullie ervaringen. Nu kijk je wellicht terug op de ontberingen versus het mooie van het landschap. Straks thuis zijn het juist die ontberingen waar je met een tevreden gevoel op terugkijkt dat jullie dat samen toch ook maar weer hebben geflikt. Hoe raar het nu ook klinkt juist de ontberingen zijn de ingrediënten voor een goed verhaal wat mensen graag van je willen horen en daar respect voor hebben. Iedereen kan gepland over asfalt van hotel naar hotel rijden. Ik kijk al weer uit naar een volgend verslag van jullie belevenissen.

Eén woord: WOW!

Een ui in het luchtfilter.
Mijn hersenen schieten in de 'dat moet uitgezocht en beredeneerd worden' modus

Edit: heb nog even flink ge-Googled maar kan geen enkele aanwijzing vinden.

Toen we jong waren propten we bij wijze van grap wel eens een aardappel in de uitlaat van een brommer, en verlustigden ons van op afstand aan de verwoede pogingen van onze kameraad om hem vervolgens aan de praat te krijgen.

Die ajuin echter ken ik enkel als lapmiddeltje tegen een verstopte neus.

Toch vond ik op internet effectief een (kritische) verwijzing hiernaar op:
bmres.co.uk/expedition/paso-del-aqua-negra-chile-1997/

Stefan, jouw expeditie begint nu wel op uitvoering van de twaalf werken van Herakles te lijken.

"Nie pleuje !"

V-Twin schreef : Stefan / Martine,
Dank voor het weer delen van jullie ervaringen. Nu kijk je wellicht terug op de ontberingen versus het mooie van het landschap. Straks thuis zijn het juist die ontberingen waar je met een tevreden gevoel op terugkijkt dat jullie dat samen toch ook maar weer hebben geflikt. Hoe raar het nu ook klinkt juist de ontberingen zijn de ingrediënten voor een goed verhaal wat mensen graag van je willen horen en daar respect voor hebben. Iedereen kan gepland over asfalt van hotel naar hotel rijden. Ik kijk al weer uit naar een volgend verslag van jullie belevenissen.

Absoluut! Zelfs nu het een paar maanden geleden is, kijken we al een stuk romantischer naar de tijd in Tajikistan, en zijn de "hardships" al naar de achtergrond verdwenen.

Garfield schreef : Een ui in het luchtfilter.
Mijn hersenen schieten in de 'dat moet uitgezocht en beredeneerd worden' modus

Edit: heb nog even flink ge-Googled maar kan geen enkele aanwijzing vinden.

Nee, ik kan er dus ook niks over vinden en laat het ook vooral bij deze ene keer. Hoopte dat iemand op het forum mogelijk iets erover weet, anders blijft het bij deze "n=1 observatie".

alain schreef : Stefan, jouw expeditie begint nu wel op uitvoering van de twaalf werken van Herakles te lijken.

"Nie pleuje !"

Ik kom mezelf idd wel enorm tegen haha. Alle goede en slechte eigenschappen van ons en onze motoren worden behoorlijk uitvergroot t.o.v. ons 'normale' leven thuis.

alain schreef :
Die ajuin echter ken ik enkel als lapmiddeltje tegen een verstopte neus.

Toch vond ik op internet effectief een (kritische) verwijzing hiernaar op:
bmres.co.uk/expedition/paso-del-aqua-negra-chile-1997/

En hier nog eentje, al wat specifieker:

www.chemicalforums.com/index.php?topic=48323.0

China
Afstand: 969 km (start: 80.455 km, eind: 81.089 km)
Totaal: 22.815 km
Route: Sary-Tash (Kyrg) - Kashgar - Tashkorgan - Kunjerab Pass - Sost (Pak)
Datum van/tot: 12 Sept ‘23 t/m 15 September ‘23

Ik kijk achterom en ben de laatste in de rij. Achter me bezemt de schoonmaker de vloer van de customs hal. De Chinese official geeft me een norse blik en zet de stempel. Haastig stop ik mijn paspoort in mijn binnenzak: eindelijk bevrijdt.

Het is onze vijfde en laatste dag van de transit. Een vreemd gevoel: in de twee grootste landen van de expeditie, Rusland en China, besteden we de kortste tijd. Beide landen luiden enkel de overgang in naar een nieuwe fase. Het strijkt tegen ons principe in. Immers door het overlanden observeren we duidelijk de transities in het landschap, architectuur, en cultuur. Dit hadden we ook graag ervaren in China. Maar de Chinese poorten zijn gesloten voor onze voertuigen.

Op een kiertje dan. We sluiten ons aan bij een konvooi van elf andere voertuigen. Onze Chinese gids loodst ons door de voor ons meest onlogische processen. Zo wordt een van de voertuigen ‘gewogen’ door mensen op de weegschaal te zetten net zo lang het gewicht overeenkomt met het vooraf gecommuniceerd getal op het blaadje. Uren en uren tikken zo voorbij waarbij we in spanning wachten op de volgende stap. Altijd on edge, want het kan zo maar zijn dat we ons moeten haasten naar de volgende balie, om vervolgens weer te moeten wachten.

Dat China een controlestaat is wordt snel duidelijk als we bij de eerste grenspost aankomen. Alle kaarten en boeken worden gecontroleerd. Later krijgen we te horen dat ze op zoek zijn naar mogelijke kaarten waar Tibet als aparte staat wordt aangegeven. Ook moeten al onze spullen door de X-ray. Drones zijn in zowel Xinjiang als Tibet verboden en ik heb een klein zwart doosje onder het zadel gemaakt op de plek van de CDI waarin ik de drone verstop. Bij de resultaten word ik van de groep als enige eruit gepikt voor verdere inspectie. De inspecteur blijft lang zoeken precies onder het zadel maar kan niets vinden. Met een vooruitzicht van meerdere x-rays besluit ik bij de eerstvolgende stop de drone in mijn binnenzak te houden. Bij elk gebouw doe ik ‘toevallig’ mijn jas uit en hang die over de motor, en bij elke x-ray wordt alleen de motor gescand en ik niet. Overigens hadden we ‘slechts’ twee x-rays over de 5 dagen, waar vorige verhalen een stuk meer beschreven.

Het land hangt vol met camera’s. Elke kilometer worden we geflitst en geregistreerd. Op dag 3 rijden twee andere motoren lek binnen 100 meter van elkaar. Er liggen wat spijkers op de weg. De hele groep wacht langs de weg en we beginnen met de banden te wisselen. Nog geen vijf minuten later rijdt een politiewagen stapvoets langs en stopt. De agenten kijken uit het raam, zien ons ploeteren, stellen wat vragen aan een voorbijganger in het Chinees, en rijden weer verder. Later horen we van de gids dat ook bij een onvoorziene stop in een restaurant de politie meerdere malen is langsgekomen om te informeren. Geen van de groep gelooft dan ook dat deze politieauto toevallig langsreed, maar is opgetrommeld omdat we niet op de volgende camera zijn geregistreerd. Maar, zo wordt ons verteld, het is allemaal voor een goed doel: "Xinjiang safe, Tibet safe, Hong Kong safe, then China safe".

Totaal verloren in alle administratieve rompslomp en vreemde praktijken zouden we bijna vergeten dat we het land verlaten via de Karakoram Highway en ‘s werelds hoogste grensovergang. Eenmaal de laatste paspoortcontrole op 4.693m hoogte steken we de Khunjerab Pass over naar Pakistan: de Chai Tour begint.

Mooie update weer Stefan. Wat een avontuur!

Pakistan
Kilometer: 2.892 km (start: 81.089 km, eind: 83.981 km)
Totaal: 25.707 km
Route: Sost - Gilgit - Skardu - Rupal - Abbottabad - Islamabad - Peshawar - Kalam - Mardan - Islamabad - Lahore
Datum van/tot: 15 September ‘23 t/m 20 Oktober ‘23
Vervanging/reparatie:
Stefan: Nieuwe accu (slecht idee blijkt later), Nieuwe ketting (slecht idee blijkt later)
Martine: n/a
Overnachtingen:
Wildkamperen: 0
Camping: 4
Hotel: 31

Samenvatting:
Pakistan is de grootste verrassing voor ons. Het landschap is prachtig, de bergwegen geweldig, het eten lekker en de mensen enorm vriendelijk. In onze oorspronkelijke planning zouden we twee weken verblijven, maar dat is uiteindelijk (mede door langere visum tijden voor India) meer dan een maand geworden. Het land bracht elke dag wat nieuws met zich mee, vooral in de positieve zin, en ik kan pagina’s vol schrijven. Maar heb het zo goed als mogelijk geprobeerd samen te vatten.

Start Chai Tour
Deze nieuwe ochtend is anders dan de voorgaande. De zon schijnt in ons gezicht als we ongeduldig wachten op ons ontbijt. Het is cliché, maar eenmaal aangekomen in Pakistan worden we verwelkomd door een rijk palet van geuren.

We zijn, waar we later pas achter komen, bij een Quetta Cafe. Zie het als een equivalent van een bruin café maar dan voor ontbijt. Zijn oorsprong in Quetta, maar nu over het gehele land verspreid. De menu's (Chai, Parathas en Channa) en kwaliteit zijn over het gehele land hetzelfde. Vaak genoeg is het ons overkomen dat we ons best moesten doen om te kunnen betalen. Soms wilde de eigenaar geen geld aannemen omdat we te gast zijn, en soms betaalde een willekeurig andere cafébezoeker ons ontbijt.

De bakker draait behendig het deeg in gevlochten bolletjes, die hij uitrolt tot imperfecte rondjes en legt ze op een hete, met olie doordrenkte, bakplaat. Intussen borrelt de chai. Hij doet er twee eetlepels suiker bij, roomt de top af, en schenkt het met een zeef in twee mokken.

Eenmaal geserveerd, storten we ons op de Parathas, Channa en Chai. Hij komt er nog 1 brengen en we kunnen niet weigeren. Een ding is zeker: de komende maanden vormt dit verrukkelijke ontbijt de start van onze dag. Eenmaal buiten laat Martine een harde boer. “We zijn eindelijk in het beloofde land”.

Bruiloft
“Willen jullie ook een ronde dansen?” vraagt onze host ons.

We zijn uitgenodigd voor een lokale bruiloft. Dansen is integraal onderdeel van de bruiloft. En in tegenstelling tot in de EU zijn de mannen, niet de vrouwen, de performers van het feest. We aanschouwen al geruime tijd vanaf de zijlijn de moves van de Pakistaanse mannen. Van jong tot oud, ritmegevoel en swag hebben ze.

Volmondig gaat niemand van onze groep akkoord, maar we weten ook allemaal dat we er niet aan ontkomen. Onze host grijnst, ook alle vrouwen glunderen. Iedereen weet al wat er komen gaat. En zo zijn we het middelpunt van de lol van het dorp als we de danspassen proberen te imiteren. Er zijn weinig omschrijvende woorden nodig voor de belachelijkheid van ons optreden.

Plots grijpt iedereen de stokken van de koepeltent vast. Het begint hard te waaien en vanuit de bergen dalen donkere wolken op ons af. Ons dansen heeft zelfs de weergoden boos gemaakt.

Skardu
We gaan zitten op de top van de duin. Het is bewolkt. We wachten op het juiste licht om foto’s te maken. Ik voel het fijne zand tussen mijn vingers en het herinnert me aan de weg naar deze koude woestijn. De zon breekt door en straalt lichtbundels op ons gezicht.

De lichtbundels komen snel dichterbij. De tegemoetkomende auto rijdt met forse snelheid. Op zijn weghelft ligt een grote zandberg. De bestuurder ziet het te laat. Hij probeert uit te wijken, rijdt recht op mij af, en stuurt weer terug. Ik kom in de berm tot stilstand en laat mijn motor vallen. De auto knalt over de zandheuvel en vliegt door de lucht. Dwars op twee wielen komt hij tot stilstand op de weghelft tussen Martine en mij.

Door de stofwolk zie ik niets achter me. “Martine?” roep ik door de intercom. De volgende seconden lijken eeuwen te duren. “Ik ben er nog” reageert ze terwijl ze geschrokken de wolk uit komt rijden. De bestuurder start zijn auto en rijdt er snel vandoor. We zien hem nooit meer terug.

“Het licht is nu perfect!”. Martine springt op en begint driftig met foto’s te maken. Ik schrik op uit mijn gedachten. Welkom in Pakistan, het is het waard.

Pakistan - Nanga Parbat
“Ik staar er nu al een half uur naar maar zou geen weg omhoog kunnen vinden.” We aanschouwen we in alle adembenemendheid de Nanga Parbat. Met 8.126m de 9e hoogste bergtop ter wereld. Het is een behoorlijke expeditie geweest om hier überhaupt te komen: onze eerste poging vanuit Skardu over de Deosai pas (4.100m) resulteerde in een haperende motor en een sneeuwstorm. We werden verrast door een white-out die ons forceerde om te keren. Resultaat: 200 km omrijden via de Astor vallei naar de Nanga Parbat.

De berg is omgeven met wolken maar de Rupal face (niet te verwarren met RuPaul) is duidelijk zichtbaar. Stijl, onbegaanbaar, crevasses en continu zien we wolken van lawines. De Killer Mountain past precies in de ethos van het Noord Pakistaanse landschap: Alles om je te vermoorden.

We proberen ons te plaatsen in de gedachten van een alpinist. Bij de beklimming worden ze geconfronteerd met de totaliteit van hun bestaan, inclusief de dood. De statistieken liegen er niet om: 21% van alle klim pogingen blijven voor altijd op de berg. Zijn alpinisten dan opportunistisch dat zij het wel halen, of hebben ze hun lot impliciet of expliciet al geaccepteerd?

Tegelijkertijd kunnen we dit ook over onszelf reflecteren: Pakistan heeft een van het hoogste aantal verkeersongelukken en doden ter wereld. Op dagelijkse basis balanceren we op de rand van opportunisme en dagelijkse dosis van near death experiences. En zo gezien zijn we misschien toch niet zo anders dan de alpinisten.

Swat Valley 1: Trouble with Capital T
“Salam alaikum, ben jij dit?” We ontbijten met uitzicht over de bergen in de Swat vallei wanneer uit het niets een man me aanspreekt en zijn telefoon aan me geeft. In mijn eerste gedachten zijn we beroemd en verwacht ik een viral insta video van ons te zien. Bekend zijn we wel, maar niet om de redenen die we verwachten.

Hij is van het Pakistaanse leger en onze aanwezigheid in dit kleine bergdorp heeft voor de nodige reuring gezorgd. Op zijn telefoon toont hij een foto van ons en een kopie van mijn visa, beide genomen bij een controlepost twee dagen geleden. De Taliban zijn nog altijd actief in dit gebied, al is het een schim van hun aanwezigheid jaren geleden. “We zijn hier voor jullie veiligheid, dus als er wat is, zijn we in de buurt.” Hij draait zich om en verdwijnt weer in de menigte.

De afgelopen maand hebben de mensen van dit land ons met open armen verwelkomd. Geen moment hebben we echt aan onze eigen veiligheid getwijfeld. Ook de Pakistaanse overheid speelt hier een duidelijk zichtbare en onzichtbare rol in. En zo kunnen wij nagenoeg zorgeloos deze voor ons onbekende wereld verkennen.

We nemen alle gezichten in het restaurant in ons op. Als het leger zo instaat voor onze veiligheid, wie in dit restaurant dat niet? Is er echt ‘trouble with capital T’, of stijgt de main character syndrome nou te veel naar onze bol?

Pakistan - Swat Valley 2: Opgeven of juist de verstandige keuze?
Het regent al de hele dag en op de top van de bergpas ligt een dik pak sneeuw. Voor onze route moeten we deze pas over. Er is geen alternatief. Het is een steile offroad track, met krappe haarspeldbochten en grote losse stenen. Steeds meer krijgt het pad de vorm van een modderrivier. Het achterwiel verliest grip en ik val stil. We gaan traag, en het begint al laat te worden.

We zijn nog niet op het point of no return, maar hebben het point of not going forward bereikt. Het enige wat we kunnen doen is ons verlies accepteren. Missie gefaald. Maar deze geestelijke exercitie is niet voor mij weggelegd. Op zo’n moment verdwijnen alle rationele gedachten in een zwart gat, en blijft alleen woede over. Ik ben niet meer voor rede vatbaar. Alles moet het ontgelden. Wat dat betreft ben ik niets veranderd sinds dat ik een klein kind was. We draaien om. De weg naar beneden lijkt compleet anders, de moeilijkheden van omhoog rijden zijn weg en we rollen het pad met gemak naar beneden. Koppig blijf ik in mijn gedachten volhouden dat we door hadden kunnen blijven gaan naar pas omhoog.

Eenmaal terug in het dorp en Chai vinden 1 voor 1 de rationele gedachten weer hun weg terug naar mijn brein. Ik kan weer helder zien. De koude wind voelen. De berglucht ruiken. De waardering voor deze prachtige plek is weer terug.

Peshawar
Het centrum van de oude stad is zoals een oud boek: de bladeren zijn vergeeld maar de essentie is nog springlevend. De gebouwen zijn hard aan renovatie toe, maar op straat gebeurt zoveel dat mijn hersenen niet alle details tegelijk kunnen registreren.

“Nog honderd meter verder en dan zijn we bij het hotel”, hoor ik Martine door de intercom. We worden verwelkomd door een sterke melange van pepers, kurkuma en gember. Ik proest van de droge lucht die op mijn longen slaat. De Pakistaanse marktkoopmannen proberen de oorverdovende kakofonie op straat te overtreffen met hun stem. De straat wordt zo smal dat onze tassen aan beide kanten mensen, stoelen, of tegemoetkomende rickshaws raken. Ik ontwijk hem maar net sta klem. We kunnen beiden geen kant op. De ventilator van de motor blaast op volle toeren om niet oververhit te raken. Met een slakkengang arriveren we bij het hotel.

Alle hoofden op straat draaien zich naar ons toe als bron van alle commotie. We staan in de weg, maar iedereen lacht en zwaait. Buitenlandse toeristen zijn hier exotisch. Als ik de hoteleigenaar vraag of er plek is, wordt Martine omringd door een steeds groter groeiende groep geïnteresseerde Pakistanen om ons heen. Een vrouw op een grotere motor dan zij ooit hebben gereden. Geen verbreding van hun paradigma, maar een vernietiging ervan.

“Reizen jullie samen?”, vraagt een van de omstanders. Wanneer we instemmend antwoorden, reageert iedereen zichtbaar opgelucht. “Heel goed, jullie reizen Halal.”

Zo! Ik ben weer bij-gelezen Prachtige verslagen en foto’s wederom

Loop weer een heel stuk achter maar hierbij India.

India
Kilometer: 4.081 km (start: 83.981 km, eind: 88.082 km)
Totaal: 29.788 km
Route: Amritsar - Dharamshala - Shimla - Rishikesh - Delhi - Jaipur - Pushkar - Bundi - Varanasi -Siddharthanagar (Nepal)
Datum van/tot: 21 Oktober ‘23 t/m 2 December ‘23
Vervanging/reparatie:
Stefan: Koppelingsplaten vervangen, olie vervangen, koelvloeistof vervangen, voorwiellager vervangen, achterlamp vervangen.
Martine: Volledige service (eindelijk de motor thuis), nieuwe banden
Overnachtingen:
Wildkamperen: 0
Camping: 4
Hotel: 39

Samenvatting:
“We zijn eindelijk full circle!”.

De genesis van deze expeditie ligt in India. Zeven jaar geleden huurden we een oranje Vespa om door de Zuid Indiase theevelden te rijden. We ervaarden voor het eerst om te rijden in de open lucht, te kunnen stoppen waar we zelf willen, en veel directer in contact te staan met onze omgeving. Het opende een deur in ons brein en we reden onbewust naar binnen.

Tijdens Covid, toen Martine haar rijbewijs en motor al een jaar in bezit had, haalde ze me over om motorrijbewijs te halen als covid hobby. Die hobby liep al snel uit de hand en voor ik het weet rijden we weer in India. Niet op een oranje Vespa maar op onze eigen motoren.
Voor Martine haar Indiase motor voelt het sowieso als thuiskomen.

Zullen we India net zo romantisch ervaren als in onze herinneringen? Een iets minder romantische herinnering, waarmee ik direct alle subtiliteit het raam uit gooi: mijn rol als philosofer of defeacation zal een onbetwiste rentree maken.

Dharamsala - Dalai Lama
“Haal je het plezier van deze rit uit je hart of uit je hoofd?” vraagt de boeddhistische monnik me.
We contempleren en filosoferen de les na die we zojuist met de Dalai Lama hebben bijgewoond.

Deze “prayer sessions” vinden slechts eens per kwartaal of halfjaar plaats. Precies op de dag nadat wij in Dharamsala aankomen. Een unieke samenkomst van omstandigheden? Toeval of geluk? Ik weet het niet en accepteer het feit dat de Dalai Lama op onze aankomst heeft gewacht. Op nog geen twee meter afstand sjokt hij lachend en zwaaiend langs. De godkeizer wordt geeerd door diep buigende toeschouwers. We worden omringd door monniken met hun scherpe keelzang die de gebeden herhalen. Wat verder tijdens de ceremonie gebeurd kan ik weinig van maken: zowel in taal als in handelingen gaat de sessie volledig langs me heen.

Als eerste reactie wijs ik naar mijn hoofd, rationeel als dat ik ben. “Maar waarom denk je dat ze los zijn van elkaar?” Hij heeft me gestrikt.

Oordoppen
“Zullen we hier stoppen voor lunch?” Martine wijst naar een voedsel standje langs de weg. We worden getrakteerd op een tentoonstelling van samosa's en mijn neus heeft het hele menu al verorberd. We stappen af bij het drukke kruispunt.

Oordoppen en een buff voor ons gezicht is onderdeel van onze dagelijkse attire. Ik ontdoe me van mijn helm en mijn oordoppen ploppen uit mijn oren. Het is alsof ik boven water kom drijven. Direct worden we omringd met het Indiase straatorkest met haar toeters, knallende motoren en schreeuwende mensen als instrumenten.

Na een paar seconden herpak ik mezelf en wijs twee vingers in de lucht naar de samosa chef. We nemen plaats op zijn terras. Figuurlijk gesproken dan, want het het is eigenlijk gewoon een brak bankje op straat. “Het is nooit stil in India.” merkt Martine op. Ik schud instemmend met een halve samosa uit mijn mond.

We stappen we op de motor om onze route te vervolgen. Ik rol mijn oordoppen en voel ze uitzetten in mijn oren. Beetje bij beetje zak ik weer onder water. Dichterbij stilte zullen we niet komen. Ik start de motor, zwaai de chef gedag en we voegen ons weer het verkeer van India.

Cheni Koti
We volgen de drukke hoofdweg door de bergen. Wanneer we afslaan wordt de weg steeds smaller en er is nagenoeg geen verkeer meer. Uiteindelijk houdt het asfalt op en we parkeren onze motoren. “De tempel? Die kant op” wijst iemand ons een stijl pad de berg op. Na een half uur bergopwaarts door de heuvelachtige bossen met mijn piepende motorlaarzen verschijnt de top van de tempel tussen de bomen.

Dorpsbewoners staren ons ietwat verbaasd aan. Toeristen komen hier niet vaak dus laat staan westerlingen in een motorpak. Puffend neem ik plaats op het bankje op het dorpsplein. Buiten gaat de tijd gewoon door, maar dit dorp merkt er niets van. Het is duidelijk van de zichtbare en onzichtbare componenten te destilleren dat de hike ons naar een ander tijd / ruimte kruispunt heeft geleid.

Om me heen ontvouwt zich een scène waar vrouwen kleding met de hand wassen op het voetpad, mensen werken op de velden met een buffel, met de Cheni Koti als decor. Een man gebaart ons vanuit de entree van de tempel. We stappen het monumentale gebouw binnen, en voelen dat het hout leeft en kraakt met elke beweging.

Buiten gaat de tijd gewoon door, maar niet in dit dorp. Zelfs de sfeer is anders dan in de rest van India. Het is duidelijk aan de zichtbare en onzichtbare onderdelen dat de wandeling ons naar een vacuüm in het land heeft geleid.

Smog in Delhi
“Wow die wolk is echt intens!” We rollen over de snelweg een voorstad op 80 km afstand van Delhi binnen wanneer we omringd worden door een grijs/oranje wolk. We waren al gewaarschuwd, maar moesten vanwege reparaties in de hoofdstad zijn. Het voelt als de omgekeerde versie van Covid: buiten mondkapjes + buff om, en binnen de mondkapjes af. In de binnenstad is het rustig. Het is de vooravond van Diwali. De regen van de voorgaande dagen heeft alle smog tijdelijk uit de lucht laten neerkomen op straat. Maar als ik ‘s avonds mijn gezicht was, is de handdoek zwart van het vuil. De dag na Diwali rijden we de stad snel weer uit. De lucht is net zo verontreinigd als het equivalent van 30 sigaretten per dag.

Pushkar
“Wat kost die kameel?” Het is een vraag waar we al sinds Kazakhstan onbeantwoord mee rondlopen. Tot vandaag. Op de camel fair in Pushkar krijgen we een prijsindicatie van 400 euro per kameel.

Even overweeg ik mijn opties: Theoretisch kan ik mijn motor inruilen voor een kudde van 5 kamelen. De operationele kosten van dit beestje 14 dagen zonder water, en graast alleen wat hooi. Mijn motor daarentegen slurpt 1 liter gecomprimeerde dinosaurus sap per 18 kilometer. De motor kwam in de Pamir voor geen scheet vooruit terwijl de kamelen onverstoord door de hoogte liepen te grazen. Forenzen door Rotterdam op een kameel klinkt me ook wel badass.

Terwijl ik de investeringsbeslissing overweeg, fotografeert Martine de desbetreffende kameel. Hij kijkt haar nors in de ogen, maakt een roggel geluid en tuft op Martine. Met walging haalt ze de spuug van haar broek af. De kameel kijkt voldaan. En zo is de beslissing voor me gemaakt.

Het binnenland van India
Het platte agrarische binnenland van India is bedekt onder een mist van smog. De effecten van Diwali en “burning season” zijn duidelijk merkbaar.

We worden geweigerd op de Expressway: motoren, ongeacht hun vermogen, zijn niet welkom op de snelweg. En zo navigeren we 1000 km van west naar oost van gehucht naar gehucht. Restaurants of dhaba’s zijn er nauwelijks. We rijden vandaag 300 kilometer, en hebben 6 uur nodig die af te leggen. Uiteindelijk komen we aan bij een goor hotel in een gat op de kaart. Het gezegde “je moet de chaos in India omarmen” voelt voor mij omgekeerd, mijn armen reiken nooit zo wijd. India omarmt ons. We kunnen in India nou eenmaal niet alleen maar naar mooie plekken.

Homestays
Ik staar in de verte naar de contouren van de tempels in Orchha. Achter me knuffelt Martine een lammetje. Waterbuffels en koeien flaneren door de straat langs onze geparkeerde motoren.

Onze host start een open vuurtje op de binnenplaats. In alle rust wordt in de buitenkeuken het avondeten bereid. We nemen plaats op de kleivloer en de thali wordt uitgeserveerd. Een simpele maaltijd maar de spinazie heeft nog nooit zo lekker geproefd.

Het lukt de taalbarrière te overbruggen met een paar Engelse woorden. Een van de kinderen kan wel Engels. De non-profitorganisatie van dit initiatief investeert al het geld in de community, onder andere dat de kinderen naar school kunnen.

Midden in het plattelandsleven van India. Een stuk gemoedelijker dan de drukke steden. Maar alsnog schrikken we om 22u op van de partij tractor die met 120 dB het hele dorp wakker blaast met Indiase deuntjes. Het is en blijft India.

Heerlijke verhalen om te lezen Stefan! Ik zie uit naar je volgende update.

Nepal
Kilometer: 1.368 km (start: 88.082 km, eind: 89.030 km)
Totaal: 31.156 km
Route: Lumbini - Pokhara - Lower Mustang - Annapurna Basecamp (hike) - Manang - Kathmandu (naar Bangkok)
Datum van/tot: 3 December ‘23 t/m 6 Januari ‘24
Vervanging/reparatie:
Stefan: Koppelingsplaten vervangen (alweer), nieuwe batterij (kapot gevroren)
Martine: Voorwiellager
Overnachtingen:
Wildkamperen: 1
Camping: 1
Hotel: 34

Samenvatting:
“De boot is vernoemd naar de gidsen van de Himalayas want hij brengt me overal”, zo legde mijn opa de naam van de boot uit toen ik een jaar of 5 was. Het klonk allemaal zo ver en exotisch maar nu rijden we in de Nepalese Himalayas, het land van de Sherpa.

Het is een van onze laatste mini-expedities naar de hoge Himalaya tijdens deze reis. Tegelijkertijd is het de eerste keer dat we buiten het seizoen rijden. Onze route werd altijd gedicteerd door vaste deadlines; onze Russische visa, rondleiding door China of zelfs het begin en einde van het moessonseizoen. Sinds we China zijn overgestoken en aan de Chai tour zijn begonnen, is het schema vloeiender geworden. Ons kompas, dat al die tijd in de richting van Maleisië wees, moest talloze keren opnieuw worden gekalibreerd omdat we door Pakistan, India en Nepal zweefden. En dus lopen we na 10 maanden onderweg te zijn geweest voor het eerst achter op ons 'ideale' schema.

En terwijl onze vrienden en familie Kerstmis vieren in Europa, zijn wij onze perceptie van de maanden en seizoenen volledig kwijt. India en de lagere delen van Nepal geven geen enkele indicatie dat het einde van het jaar nadert en ook geen enkel teken van christelijke feestdagen. Terwijl we naar het noorden rijden, worden we begroet door de besneeuwde toppen van het Annapurna-massief en worden we voorzichtig herinnert aan de tijd van het jaar waarin we ons bevinden. Nog 1 laatste keer woestijn op grote hoogte, schrijnende koude wind en eenzaamheid.

De motoren trotseren de kou en we navigeren naar de top van de 3.800m pas. De sneeuw kraakt onder onze banden. Op de top hebben we uitzicht over de prachtige bergtoppen en de Dhaulagiri op de achtergrond. Ik steek de kookpit aan voor thee en, ik heb het al vaker gezegd, we hebben de mooiste lunchplek ooit tot nu toe. In de verte graast een wilde yak.

Onze zielen beleven hun maximale jaren. Maar zowel wij als de motoren piepen en kraken. Elke ochtend starten we moeilijk met de vrieskou. We rijden enkel nog tussen 10-16 uur als de zon schijnt. De rest van de dag is het te koud. Er zijn geen luxuries anders dan de adembenemende natuur om ons heen. We kunnen niet zomaar stoppen en kamperen als we geen zin meer hebben.

Gelukkig zijn er legio aan guesthouses en we besluiten te stoppen bij de YakDonald’s. Na een koude en vermoeiende dag motorrijden in een van de mooiste gebieden glunderen we als twee kleine kinderen wanneer de Yakburger happy meal wordt geserveerd. “Willen jullie na het eten de dag afsluiten in de sauna?” vraagt de guesthouse eigenaar ons. We kunnen ons geluk maar amper geloven. “Zelfde programma morgen?” vraag ik Martine. “Hetzelfde elke dag”, reageert ze.

Nepal - Marpha
“Wat een mooi kleed, waar komt die vandaan?” De Mustang vallei volgt de oude handelsroute tussen Nepal en Tibet. We komen tot zo’n 80 km van de grens af aan in Marpha. De dorpsoudsten van het kleine dorpje voelen allen aan ons schapenkleed uit Kashgar, en weten duidelijk de kwaliteit in te schatten van de dierenvacht.

We willen vertrekken maar mijn motor start echt niet meer, de accu is volledig dood door het vele koude starten. Martine stapt op de motor om in een dorp 50 km terug een nieuwe accu te halen. Hoelang dit gaat duren? Dat hangt af van de wegen, en de begaanbaarheid van de wegen hangen af van het weer en landslides.

Ik blijf achter in de guesthouse. Er zijn geen andere gasten te bekennen. De ontbijttafel staat in de zon en ik neem plaats, wachtend op de terugkeer van Martine. De eigenaar komt bij me zitten. Vroeger dicteerde de snelheid van de yak en de ezel het tempo van het leven. Het duurde 14 dagen voordat goederen vanuit Pokhara bij het dorpje aankwam, een afstand van 150 km. De dynamiek is volledig veranderd sinds de weg naar Pokhara is aangelegd. Deze blaast mogelijk nieuw leven in de handelsroute en vergroot de levensstandaard van de inwoners. Echter, vertelt de eigenaar, sinds de weg is aanlegd komt er geen hiker meer naar Marpha en is de wandelroute om de Annapurna omgelegd.

Ik kan me de lastige afweging van kosten en baten goed begrijpen, maar ben blij dat de weg er is. In plaats van 14 dagen komt Martine aan het einde van de dag als redder aangereden met een nieuwe accu.

Nepal - Huurmotor
“Ik moet even stoppen want er is iets mis met de motor”. Terwijl ik afstap hoor ik Martine zuchtend door de intercom. “Met jouw motor is altijd wat mis”, reageert ze terwijl ze nors doorrijdt.

Na inspectie kan ik niet direct een oorzaak achterhalen. Ik stap op, schakel en geef gas. De motor rijdt niet weg. Er is geen overbrenging van de motor naar de draaiende as. De koppelingsplaten zijn versleten. Het lukt met moeite om terug bij Pokhara te komen, maar na het accu debacle weten we het direct: met deze motor haal ik de mini-expeditie naar Manang niet.

De frustratie die de rode draad vormt van de afgelopen maanden drijft weer boven: heb ik bij aanvang een verkeerde keuze gemaakt met deze motor? Had ik bij het plannen en fantasieën over deze trip de huidige extreme situaties die zich ontvouwen kunnen voorspellen? Ik hou mezelf maar voor dat wat ik ook probeer voor te bereiden: alle boeken, video’s, podcasts, niets kan het daadwerkelijk overbrengen dan de ervaring zelf.

Ik besluit een lichte motor te huren voor de zeven dagen naar Manang. De eerste kilometers voelen onwennig. Hij klinkt als een grasmaaier en voelt als een kinderfiets. Maar op deze bergwegen is een 200cc meer dan voldoende. Kou blijft een probleem, maar eindelijk kan ik wel kickstarten. En zo voelt Manang niet als een ontmoedigend gevecht, maar als een speels terrein.

Eenmaal terug op mijn eigen motor, zijn de eerdere frustraties weer gekropen in mijn geheugen. Het voelt weer als daadwerkelijke bron van comfort. De enige constante in de dynamische afgelopen maanden. Meer dan ik zelf zou bekennen.

Nepal - Manang
Het is laat in de middag. De zon begint alweer te zakken. De berg vormt een schaduw over de weg terwijl we verder rijden. Het is lastig de ijsstukken te onderscheiden op de wegen. Martine rijdt voor op de steile klim, maar verliest snelheid en valt.

We wegen onze opties af. Doorgaan? Teruggaan? De sunk cost fallacy komt om de hoek kijken: We zijn al drie dagen in de vallei, ik heb een motor gehuurd om de bergen in te gaan en we hebben dure vergunningen. Het is een gok. We hebben alles ingezet op deze schattenjacht, dus we kunnen nu niet stoppen. "De verschrikkingen duren voort, maar ik ook," grapt Martine. Ik weet dat als we de fietsen deze bergen op brengen, we onze schat zullen vinden. We zetten de jacht voort.

Ik laat het slecht klinken, maar we omarmen allebei het ongemak volledig. Het hoort bij de opwinding om in deze tijd van het jaar in de aanwezigheid van deze bergen te zijn. We komen aan in de buurt van de hoger gelegen Manang Valley. We rijden over eindeloze paden en onze gedachten kunnen nergens anders heen. Elk kader is een schilderij. We hebben goud gevonden.

Shipping naar Bangkok
“289 kilo!" Met pijn en moeite is het gelukt de houten boxen op de weegschaal te krijgen. Op straat bij de vrachthal van de luchthaven van Kathmandu hebben we de motoren uit elkaar gehaald en de houten box laten timmeren. Met vijf mannen wordt het volledige gewicht met moeite op en van de weegschaal getild. De box komt met een harde klap neer. We kijken knarsentandend toe in de hoop dat alles heel blijft. De boxen verdwijnen uit zicht.

Tot hier hebben we alle kilometers over land gereden, maar richting Zuid-Oost Azië in deze tijd van het jaar was het vliegtuig voor ons nog de enige optie. En zo komen we aan op Bangkok, het eindpunt van onze expeditie, met het vliegtuig. De magie van overlanding is verbroken: we kunnen niet meer claimen dat we hierheen gereden zijn.

Na drie weken pauze van het motorrijden melden we ons bij de douane in Bangkok. Te midden van de stapel papieren, slagen ze erin om onze verschepingsdocumenten te vinden. We kunnen onze motoren meenemen. En zo starten we met de laatste etappe van de expeditie.

Wow

Het blijft indrukwekkend jullie belevenissen. Wat een reis wat een belevingen. Houd samen, ondanks alle ontberingen en ongemakken, vol!

Indrukwekkend is het juiste woord ja

Heerlijk om te lezen. Respect voor de geleden ontberingen. Maar wat een avontuur.

+1