instabiel voorwiel

Als ik tussen 40-80km/h met mijn TA (bj. '97) rijd en ik laat het stuur los (lichte motorrem dus), dan ontwikkelt zich binnen enkele seconden een instabiel gedrag (frequentie ~2Hz). Het stuur gaat van links naar rechts en het wordt steeds erger, totdat ik ingrijp om problemen te voorkomken.

Voor regeltechnici: het lijkt wel een non-minimumphase system (nulpunt in rechter halfvlak).

Veervork olie is 2 jaar geleden vervangen, verder lijkt alles goed te zijn (balhoofd speling, spaken, wielaslagers). Band heeft nog 2-3mm.

Weet iemand wat de oorzaak kan zijn, of is dit inherent aan het gedrag van de transalp?

M.v.gr,
Michael

over de banden:

Ik heb Anakees (ooit door Ad vervangen). Met de vorige banden (T66) had ik precies hetzelfde, en dit was jaren terug.

Bandenspanning staat op 2.1-2.3 bar (koud).

hoeveel km is er met de voorband al gereden.

het kan de combinatie zijn van achterband die het inzet en doorspeelt naar de voorband

en inderdaad versterkt  het onbelans zich  tot dat het oncontroleer baar is.

maar ook hier zeg,

je stuur moet je vast houden

rij maar eens voor de eerste keer met tanktas ,3 koffers en duo..... en ga dan maar eens je stuur loslaten (ik geef het 10 meter)

Bedankt voor de uitleg, Ad. Het zou best wel kunnen dat de achterband meespeelt. Ik hou mijn stuur ook vast, ik had alleen niet verwacht dat het zo'n instabiel zooitje is zodra je even de handen van het stuur wegneemt.

leeftijd voorband: 18000km / 10-2006 / ~2-3mm over
leeftijd achterband: 11000km / 06-2008 / min 3-4mm over
Beide banden hebben een reis Noorwegen en een reis Spanje/Cote d'Azur achter de rug (redelijk vierkant dus, maar niet heel erg).

hoeveel km is er met de voorband al gereden.

het kan de combinatie zijn van achterband die het inzet en doorspeelt naar de voorband

en inderdaad versterkt  het onbelans zich  tot dat het oncontroleer baar is.

maar ook hier zeg,

je stuur moet je vast houden

rij maar eens voor de eerste keer met tanktas ,3 koffers en duo..... en ga dan maar eens je stuur loslaten (ik geef het 10 meter)

Het fenomeen heeft ook een (engelse) benaming: Shimmy.

Zijn krachten, veroorzaakt door de voor- of achterpartij, die door het frame heen gaan en die een onbalans veroorzaken. Dit uit zich via het balhoofd omdat daar zich een scharnierpunt bevind en de voorpartij, als lichtste van de 2, daar het eerste last van heeft.

Zoals Ad zegt, bandenstaat, belading en balhoofdlager voorspanning kunnen een oorzaak zijn. Circuit-motoren hebben stuurdempers om o.a. shimmy op te vangen.

En je mag prima zonder handjes rijden! Als dit niet kan, is er iets met je motor mis..

Het is mogelijk om honderden meters met een uitlopende moter zonder handen te rijden.
Als alles goed is afgesteld treedt er bij geen enkele snelheid "shimmy"op.
Meest waarschijnlijk is de voorspanning van het balhoofdlager als deze te laag is heb je nog niet direct speling maar loopt het te licht.
De voorspanning van het lager geeft een dempend effect.
Als het lager goed is kan nieuw vet ook al wonderen doen.
Mocht het daarmee niet weg zijn ga ik met Ad mee dat het achterwiel de beweging inleidt. Denk daarbij aan wiellagers, wiel vast en uitgelijnd, maar ook de lagers van de achterbrug.
Kortom speling in je achterpartij.
Als dit allemaal in orde is zou ik eens kijken naar remschijven voor.
Maar dan begint het echte zoeken.
Ik ga er gemakshalve wel even vanuit dat jouw banden ondanks de km niet de oorzaak zijn omdat je aangeeeft dat het altijd al is geweest ook met andere banden.
De bandenspanning van ruim 2 bar zou ook geen probleem mogen zijn.

Nogmaals losse handen moet echt makkelijk kunnen inclusief een eenvoudige bocht maken. als dit niet kan is er iets mis.
Groet Hans

Mijn TA vertoonde ook een shimmy. Monteur van Arie Molenaar reed een rondje en heeft een afspraak gemaakt zodat hij iets met de spaken kon doen. Daarna reed het weer prima. Kosten: 0,-

Wellicht is het profiel van je voorband wat onregelmatig afgesleten (cupping)
Dat kan het shimmy effect oproepen.

diagnose: er zit een klein putje in de balhoofdlager ( -> speling) + banden zijn (onregelmatig) afgesleten (-> storing)

Samen geven ze inderdaad het bovenbeschreven gedrag.

Ik zal lager en banden in 1x vervangen, misschien daarvoor Ad even lief aankijken binnenkort .. 

Weet je wat het vreemde is bij mijn geval van shimmy?

Een tijdje terug merkte ik dat ik er helemaal geen last meer van had. Voelde wel dat de balhoofdlagers aan het slijten waren (dood punt in het midden). Ik heb nu de lagers vervangen en afgesteld, en de shimmy, die is weer terug! wel minder dan voorheen en het treedt pas op bij snelheden > 130 km/u.

Overigens verminderde het effect als ik de voorband iets harder opblies dan normaal (2.3)

Na de voorvorkveren + olie te hebben vervangen, blijkt dat de motor nog steeds nerveus is zodra ik over inhaalstrepen o.i.d. rijd. Rijdt beter, maar is rechtuit erg instabiel.

Ik denk dat ik weet waardoor shimmy optreedt (in mijn geval): DE SPAKEN! Waarschijnlijk dienen mijn wielen gespaakt te worden. Is dit probleem bekend en heeft iemand dit al eens gedaan? Mijn wielen liggen er 50.000km op (13 jaar lang)..

Paul gaat het weg als je voorover buigt en wat gas geeft?
Zo ja dan zou je eens een loodgordel moeten omdoen en dan nog eens proberen in normale rij/zithouding.

Paul gaat het weg als je voorover buigt en wat gas geeft?
Zo ja dan zou je eens een loodgordel moeten omdoen en dan nog eens proberen in normale rij/zithouding.

Ik heb nog niks geprobeerd, maar toen ik het eerder had (dus toen de oude lagers nog "goed" waren), ging het juist weg als ik het stuur losliet, of een beetje snelheid minderde. Overigens komt het alleen voor in (flauwe) bochten boven 130 km/u, en als er een onstuimige wind is, boven 130 km/u. Aangezien ik zelden die snelheid rij of daarboven, vind ik het prima zo.

Overigens met die nieuwe lagers kan ik het stuur loslaten en gewoon op de steppen rechtop gaan staan en de motor uit laten rijden, hij is weer superstabiel! heerlijk gevoel is dat.